Procedura postępowania wobec dłużników alimentacyjnych

Działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych określone zostały w ustawie z dnia  7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

 

Kiedy następuje wszczęcie postępowania wobec dłużnika alimentacyjnego?

Wszczęcie postępowania wobec dłużnika alimentacyjnego następuje w przypadku:

• przyznania osobie uprawnionej prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego;
• otrzymania wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego, złożonego przez osobę uprawnioną lub jej przedstawiciela ustawowego w przypadku bezskuteczności egzekucji;
• otrzymania wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego, złożonego przez organ właściwy wierzyciela (instytucję wypłacającą świadczenia z funduszu alimentacyjnego);
• umieszczenia osoby uprawnionej w pieczy zastępczej.

Bezskuteczności egzekucji oznacza to egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych, albo postępowanie upadłościowe, w toku którego w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie otrzymano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:

• braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,

• braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą.

WAŻNE!

Prawo złożenia wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego przysługuje niezależnie od tego, czy w sprawie jest wypłacane świadczenie z funduszu alimentacyjnego.

Wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego składa się w organie wierzyciela właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów.

Jeśli osobie uprawnionej zostało przyznane prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, nie musi ona składać odrębnego wniosku w sprawie podjęcia działań wobec dłużnika alimentacyjnego, gdyż podjęcie tych działań następuje z urzędu.

 

Jakie są podejmowane działania wobec dłużnika alimentacyjnego?

1. Przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego, w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej oraz odebranie od niego oświadczenia majątkowego oraz poinformowanie dłużnika o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.
2. Przekazanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawartych w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego.
3. Zobowiązanie dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny wraz ze wskazaniem nie dłuższego niż 30-dniowy terminu na wykonanie tego zobowiązania w przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia.
4. Informowanie powiatowego urzędu pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika, w przypadku zarejestrowania się dłużnika alimentacyjnego jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny.
5. Wszczęcie postępowania dotyczące uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych w przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:

1)   złożenia oświadczenia majątkowego,

2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo 
  poszukujący pracy w wyznaczonym terminie,

3)  bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych.

WAŻNE!

Decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie zostanie wydana  wobec dłużnika, który przez okres 6 ostatnich miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych w tytule wykonawczym alimentów.

 

6. Złożenie wniosku o ściganie dłużnika za przestępstwo określone w art. 209 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, w przypadku wydania decyzji o uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
7. Skierowanie wniosku do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego po uzyskaniu z centralnej ewidencji kierowców informacji, że dłużnik alimentacyjny posiada uprawnienie do kierowania pojazdami, w przypadku wydania decyzji o uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.

 

UWAGA!

Jeśli wpłynie kolejny  wniosek o podjęcie działań wobec tego samego dłużnika alimentacyjnego, przeprowadzony zostanie z nim wywiad alimentacyjny oraz odebrane zostanie od niego oświadczenie majątkowe.

Jeżeli z przeprowadzonego wywiadu alimentacyjnego lub oświadczenia majątkowego wyniknie, że sytuacja dłużnika alimentacyjnego nie uległa zmianie, lub jeśli dłużnik alimentacyjny uniemożliwił przeprowadzenie tego wywiadu lub odmówił złożenia oświadczenia majątkowego, powiatowy urząd pracy nie zostanie powiadomiony o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego ani nie zostanie wszczęte postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, jeżeli poprzednio wydana decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych pozostaje w mocy.

 

W jaki sposób następuje ściągnięcie należności od dłużnika alimentacyjnego?

Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu, organowi wypłacającemu świadczenia z funduszu alimentacyjnego, należności w wysokości wypłaconych świadczeń osobie uprawnionej, łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia następującego po dniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dnia spłaty.

Należności przypadające od dłużnika alimentacyjnego z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego podlegają ściągnięciu wraz z odsetkami w drodze egzekucji sądowej na podstawie przepisów o egzekucji świadczeń alimentacyjnych z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Egzekucja należności przypadających od dłużnika alimentacyjnego jest prowadzona na podstawie ostatecznej decyzji przyznającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, bez konieczności zaopatrywania jej w klauzulę wykonalności.

 

Jakie są podejmowane działania wobec dłużnika alimentacyjnego, jeżeli wypłacane są świadczenia z funduszu alimentacyjnego ?

Jeżeli zostaną przyznane osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego dłużnik alimentacyjny zostanie poinformowany o:

1. przyznaniu osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz o obowiązku zwrotu wraz z odsetkami należności z tytułu wypłaconych świadczeń;
2. wysokości zobowiązań wobec Skarbu Państwa z tytułu:

– wypłaconych osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,

–  wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U.  poz. 732 i 1366) zaliczek alimentacyjnych,

– wypłaconych na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (Dz. U. z 1991 r.  poz. 200, z późn. zm.) świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

 

WAŻNE!

W razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy przekazana zostanie do biura informacji gospodarczej informacja gospodarcza o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2 tej ustawy, tj.:

1)   należnościach z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,

2)  należnościach powstałych z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie  uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec  dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej.