Przemoc jest naruszeniem podstawowych praw człowieka, niszczy poczucie godności, szacunku, zaufania do innych ludzi. Przemoc w rodzinie kojarzy się większości z szeroką kampanią, która firmował plakat z hasłem „Bo zupa była za słona”. Kampania ta miała duże znaczenie dla uświadomienia społeczeństwu istnienia problemu przemocy w rodzinie, jednakże bardzo zawęziła postrzeganie tego problemu, a samo hasło i zjawisko przemocy zaczęły być traktowane żartobliwie. A czy jest z czego żartować?

Przemoc była i jest obecna na świecie niemal od zawsze. Wystarczy włączyć telewizor, Internet, otworzyć gazetę, by przekonać się, że jest ona zjawiskiem powszechnym. Przemoc w rodzinie jest jej szczególną formą, gdyż dotyka środowiska, które powinno być ostoją bezpieczeństwa i chronić swoich członków. Tymczasem to rodzina bywa źródłem przemocy niszczącym jednostki, a w konsekwencji mającym negatywny wpływ na całe społeczeństwa. I trzeba zaznaczyć w tym miejscu jasno – przemoc nie dotyczy tylko rodzin z tzw. „marginesu społecznego”. Jest to zjawisko społeczne mogące dotknąć każdego z nas, jeśli nie bezpośrednio, to kogoś z naszego najbliższego otoczenia.

Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych definiuje przemoc rodzinie jako zamierzone i wykorzystujące przewagę sił działanie skierowane przeciw członkowi rodziny, które narusza prawa i dobra osobiste, powodując cierpienie i szkody. A zatem najbardziej narażone na doświadczanie przemocy są najsłabsi członkowi rodzin, czyli dzieci, kobiety, osoby starsze i niepełnosprawne.

I o przemocy wobec tej ostatniej grupy zaczyna mówić się w coraz więcej. Jest to przemoc najrzadziej ujawniana, zatem statystyki jej dotyczące są nie odzwierciedlają skali zjawiska. Wg Światowej Organizacji Zdrowia 16% ludzi po 60 roku życia doświadcza jakiejś formy przemocy. Najczęściej jest to przemoc psychiczna – 11,6% (znieważanie, wyśmiewanie, ośmieszanie, lekceważenie, zastraszanie i szantażowanie), przemoc ekonomiczna – 6,8% (wykorzystywanie finansowe), zaniedbania w opiece – 4,2%, przemoc fizyczna – 2,6% (bicie, kopanie, duszenie, popychanie, szturchanie) i seksualna – 0,9%. O doświadczanej przez osoby starsze i niepełnosprawne krzywdzie mogą nie wiedzieć sąsiedzi, znajomi i dalsza rodzina. Starsze osoby doświadczające przemocy ze strony bliskich nie zgłaszają tego faktu, z uwagi na ograniczone kontakty społeczne, słabą mobilność, wstyd jak również strach przed sprawcą. Ważnym czynnikiem decydującym o tym, że nieujawniona przemoc trwa latami jest również niska świadomość i niedostateczna wiedza samych seniorów na temat zjawiska przemocy oraz instytucji, do których można się zwrócić o pomoc.

W wyniku zachodzących procesów demograficznych populacja osób starszych w społeczeństwie cały czas rośnie. Można zatem przypuszczać, że wzrośnie również liczba seniorów, którzy zetkną się z problemem przemocy. Konieczne jest zatem podejmowanie działań profilaktycznych wśród seniorów mających na celu wzrost ich wiedzy na temat tego problemu i możliwości uzyskania wsparcia, ale również uwrażliwianie na ten aspekt przemocy całej społeczności, a zwłaszcza osób mających częsty kontakt z osobami starszymi.

Mając powyższe na uwadze  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bojszowach w kwietniu br. rozpocznie realizację projektu socjalnego pt. „Akademia Świadomego Seniora” mającego na celu zwiększenie wśród seniorów z terenu Gminy Bojszowy świadomości na temat zjawiska przemocy w rodzinie oraz możliwości uzyskania pomocy i wsparcia.

Warsztaty

Warsztaty na temat zjawiska przemocy i sposobów radzenia sobie w sytuacji  jej doznawania zostały przeprowadzone przez psychologów Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lędzinach. Na warsztatach uczestnicy dowiedzieli się czym jest przemoc, jakie są jej formy, zwłaszcza wobec osób starszych. Poznali skutki przemocy oraz otrzymali wiedzę na temat sposobów  radzenia sobie, źródeł wsparcia i jego dostępnych form. Uczestnicy pracowali  nad  poszukiwaniem źródeł wsparcia w ich środowisku, omówili mity i stereotypy na temat przemocy, mieli możliwość wymiany doświadczeń i poglądów.
Seniorzy otrzymali też informatory dla seniorów oraz inne materiały dotyczące problematyki przemocy w rodzinie.

 

Spotkanie z policjantami

Prelekcja została przeprowadzona przez policjantów, którzy przekazali seniorom informacje na temat zasad bezpieczeństwa, możliwości otrzymania pomocy w sytuacji zagrożenia (szczególnie przemocą ze strony najbliższych), ich praw jako osób pokrzywdzonych. Seniorzy otrzymali dane kontaktowe do komendy oraz bezpośredni kontakt do dzielnicowego. Była to tez też okazja do poznania osoby dzielnicowego, nawiązania z nim kontaktu oraz  poznania jego kompetencji i zadań. Seniorzy otrzymali materiały przygotowane przez Policję.

Spotkania informacyjno-edukacyjne

W czerwcu uczestnicy projektu Akademia Świadomego Seniora wzięli udział w dwóch spotkaniach edukacyjno-informacyjnych. Pierwsze z nich poprowadził pracownik socjalny – koordynator projektu, a dotyczyło ono zagadnień związanych z procedurą Niebieskie Karty. Uczestnicy dowiedzieli się czym jest procedura, jakie są jej cele i przebieg, kto ma obowiązek ją uruchomić oraz jakie obowiązki i kompetencje mają przedstawiciele służb biorących w niej udział. Seniorzy zapoznali się działalnością Zespołu Interdyscyplinarnego i grupy roboczej.

Spotkanie z prawnikiem

Kolejne spotkanie poprowadził prawnik, a dotyczyło ono praw i uprawnień seniorów zagrożonych przemocą w rodzinie bądź doznających przemocy ze strony najbliższych. Zostały poruszone możliwości seniorów wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, kodeksu cywilnego, kodeksu postępowania karnego oraz kodeksu karnego. Uczestnicy dowiedzieli się, jakie zachowania przemocowe stanowią przestępstwo i jakie konsekwencje za nie grożą.  Ponadto seniorzy zapoznali się również ze swoimi prawami wynikającymi z ustawy o ochronie konsumentów.